Thursday, September 06, 2018

Canberra, Melbourne, Adelaide

Na een drie uur durende vlucht vanaf Perth arriveerden we 's avonds laat in Adelaide. Voorlopig wel even genoeg gevlogen in de laatste paar weken, dus vanaf Adelaide huren we een auto om er in 5 weken een paar duizend kilometer mee naar het noorden te rijden en hem in Brisbane weer af te leveren. Op die route liggen wat behoorlijke steden opgelijnd (to line up). Drie van de steden op die route hebben we inmiddels al bezocht. We zitten momenteel in Canberra, een paar duizend kilometer rijden vanaf Adelaide en ik merk dat ik door het vele reizen/ rijden weinig tijd heb genomen om 'bij te schrijven' over onze ervaringen hier. Ervaringen waarbij de gigantische natuur eigenlijk het meest is blijven hangen. Ruige kusten, hoge golven, mooie stranden, steile kliffen, gumtrees in alle soorten en maten, wijnranken, groene weides, heuvels, bossen, watervallen en gigantische (flintstone-achtige) rotsen (..oud .....heel oud).

Naast het aanschouwen van deze overweldigende natuur 'onderweg' merk ik dat ik in de steden die we bezoeken, meer oog begin te krijgen voor de (korte termijn) westerse geschiedenis van Australie, die voornamelijk afstamt van de Britten. Waar ik twintig jaar geleden nog mijn neus ophaalde voor het kleine stukje westerse geschiedenis dat hier te bekijken valt (van slechts iets meer dan 200 jaar aan westerse civilisatie) valt het me nu op dat er in Adelaide en Melbourne veel mooie koloniale gebouwen te vinden zijn. Voornamelijk in het CBD van de stad, maar ook in de oudere woonwijken, waar sierlijk gebouwde huizen staan van zeker z'on honderd jaar oud, of zelfs 150 jaar. De bouwstijl lijkt erg op de stijl die terug te vinden is in de panden van de Britse binnensteden, zoals Glasgow, Edinburgh, Leeds, Manchester, etc.  Dat geldt voor de bedrijfspanden in het CBD van Adelaide en Melbourne, maar ook voor de woonhuizen in de wijken rondom het CBD. Bij de woonwijken gaat het om een typische koloniale bouwstijl, waarbij de huizen wel vele malen groter zijn dan ik ze ooit in Groot Brittanie ben tegengekomen (met uitzondering van de oude en duurdere wijken in Londen). Het mooie in deze Australische steden is dat deze koloniale geschiedenis is gecombineerd met een grote nationale focus op recreatie. De aanwezigheid van de vele ruimte en natuur die daarbij hoort, wekt een enorm gevoel van vrijheid op. Ook IN de steden zelf- met uitzondering van het CBD van Melbourne dat qua bebouwing steeds meer op New York begint te lijken met haar honderden skyscrappers op een relatief klein oppervlak - heb je daardoor overal een heel vrij gevoel. Je hebt zeker niet het gevoel dat je je midden in een metropolis bevindt, met miljoenen inwoners. Huizen zijn over het algemeen gelijkvloers - relatief weinig hoogbouw dus - en de gemiddelde straat is enorm van omvang, zeker te vergelijken met een 6- baans snelweg in Nederland.
Om de paar kilometer, in iedere aparte suburb, vind je sportterreinnen met velden om rugby league op te spelen, maar ook AFL, rugby union, en natuurlijk (sinds een jaar of 20 geleden) ook voetbal. De velden bestemt voor deze verschillende sporten, liggen allemaal naast elkaar, en dus heeft z'on megasportcomplex al snel een totale omvang van z'on 10 voetbalvelden. Melbourne alleen al heeft honderden van dit soort sporttereinen. Adelaide waarschijnlijk tussen de 30 en 40. En deze enorme oppervlaktes aan vrije ruimte bestaan nog naast alle andere sporten die hier fanatiek worden bedreven, en die ook allemaal weer hun eigen sportterrein hebben. Waarbij Cricket en Golf, twee van de meest populaire sporten in Australie, de meeste 'extra ruimte' innemen, naast het rugby, AFL en voetbal. Naar Nederlandse begrippen zijn de steden hier dus meer sportveld dan en werk- (en leef) veld. Steden zijn geheel gebouwd dus eigenlijk volgens de sterke Aussie sportmentaliteit.

In iedere Australische stad ditzelfde tafereel. En ....om het allemaal NOG ruimtelijker te maken, tel daarbovenop nog de vele door de overheid gecreeerde BBQ plaatsen die overal (vrij) beschikbaar zijn in de stads- en natuurparken. BBQ-en met vrienden en familie is DE nummer 1 tijdsbesteding van de gemiddelde Australier op een zondagmiddag, en is.....hier bijna altijd mogelijk door de vele zonuren, ook tijdens de winter met daarbij vaak een strakke felblauwe lucht. Ook deze aanwezige zon, en daarbij een een felblauwe open sky, draagt weer verder bij aan dat oneindige gevoel van vrijheid.

Iedere stad (en dorp) in Australie heeft ongeveer dezelfde opzet. Volgens Europese ogen zijn de steden daarom misschien wat saai en weinig uniek (of 1 pot nat) hier in Australie. Wat zijn dan de verschillen tussen de drie bezochte steden; Melbourne, Adelaide en Canberra?

Canberra is heel makkelijk te onderscheiden van de andere twee. Dit is het politieke hart van Australie waar de regering is gezeteld, en alle daarbij behorende ministeries. Dat zorgt voor een nogal onnatuurlijke balans van aantallen ambtenaren in deze stad. Ofwel, bijna de gehele werkende bevolking lijkt er uit ambtenaren en academici te bestaan. De stad heeft daardoor een eigen spreektaal, voor een leek onbegrijpelijk door de vele afkortingen van overheidsprogramma's en instellingen. Helaas gaan zeker 90% van de sociale gesprekken gevoerd in deze stad over politieke of overheidsgerelateerde onderwerpen.
Het aantrekkekijke deel van deze stad is de inrichting van Canberra, geheel vooraf gepland (rond het begin van de 20e eeuw). Hierdoor is er een perfecte balans tussen leef- en werkgebied. Veel groen in de vorm van de vele bomen, stadsparken en natuurgebieden. Meer nog dan in de andere Australische steden die zich toch iets spontaner hebben ontwikkeld en uiteindelijk langzamerhand zijn uitgegroeid tot wereldsteden. In vergelijking met Canberra hebben Melbourne en Adelaide beduidend minder stadsplanning gekend.

Adelaide, iets drukker dan Canberra wat het totale aantal inwoners betreft, heeft toch nog steeds de rust van een echte relaxte plattelandstad. Het heeft veel mooie en rustige suburbs, met als uitschieter (in levendigheid en gezelligheid) het strand suburb: Glenelg. De stad Adelaide is geheel gericht op mooi en ruim wonen, en het heeft daarnaast een mooi en levendig centrum.

Melbourne heeft de meest stadse en internationale uitstraling van de drie, met haar drukbezochte en hippe restaurants en bars aan de rivier de Yarra, die midden door het centrum loopt, of eigenlijk, aan de oevers waarvan Melbourne oorspronkelijk is ontstaan en opgebouwd. Het heeft beduidend meer levendige suburbs (woongebieden) dan Adelaide en Canberra, en het heeft een schitterende en gigantische botanische tuin- pal naast het CBD- dat is aangelegd op een heuvel. Voor mij absoluut een van de highlights van deze stad, naast de vele internationale sportevents die hier jaarlijks plaatsvinden, zoals de Melbourne Open (tennis), de Formule 1 Grand Prix, en niet te vergeten, met het grootste stadion van Australie, door haar capaciteit van meer dan 100.000 bezoekers; de MCG (Melbourne Cricket Ground).
Vanaf morgen reizen we weer door naar Sydney en daarna Brisbane. Beide wat uniekere Australische steden, de een door haar natuurlijke haven, de ander door haar tropische klimaat.

Nik


No comments: